Tôi muốn bắt đầu loạt bài về thu nhập thụ động bằng cách làm rõ góc nhìn của tôi về thu nhập thụ động là gì. Tôi thích khái niệm thu nhập thụ động là nguồn tiền bạn có thể kiếm được ngay cả khi bạn không tích cực làm việc. Một khái niệm rộng hơn của thu nhập thụ động là thu nhập thặng dư.
Ngược lại, thu nhập chủ động có nghĩa là khi bạn ngừng làm việc, tiền sẽ không về đến tay bạn:
- Nếu bạn từ chức hoặc bị sa thải bởi ông chủ, bạn có thể sẽ không được trả lương nữa. Bạn có thể nhận trợ cấp thôi việc để giúp bạn thay đổi công việc, nhưng sếp của bạn sẽ không tiếp tục trả tiền cho bạn trừ khi bạn tiếp tục làm việc.
- Tương tự, nếu bạn làm công việc theo hợp đồng (Freelancer) cho một khách hàng đang trả tiền cho bạn, và nếu bạn ngừng làm công việc này, bạn sẽ ngừng nhận lương, đây cũng là thu nhập chủ động. Bạn có thể linh hoạt hơn trong công việc theo hợp đồng, nhưng bạn vẫn phải làm điều này để nhận được thanh toán.
Với thu nhập thụ động, bạn sẽ tiếp tục được trả tiền bất kể bạn đang ở đâu và làm gì. Bạn có thể cần phải làm rất nhiều việc trước để đạt được thành quả, nhưng cuối cùng bạn sẽ đạt đến điểm kích hoạt dòng thu nhập thụ động. Lúc đó, nếu bạn muốn, về cơ bản bạn có thể ngừng làm việc mà không phải lo lắng. Dù bạn làm gì hay không làm gì, nhiều tiền hơn sẽ tiếp tục đổ về cho bạn thông qua những dòng tiền này.
Sự thật về thu nhập thụ động
Thu nhập thụ động không có nghĩa là số tiền bạn nhận một lần, chẳng hạn như thừa kế hoặc bán ngôi nhà của bạn hoặc một số cổ phiếu bạn sở hữu. Thu nhập thụ động là một dòng tiền liên tục đến với bạn theo năm tháng. Tuy nhiên không có nghĩa là thu nhập vĩnh viễn. Một số hình thức thu nhập thụ động có thể kéo dài trong vài năm. Các hình thức khác có thể tồn tại trong nhiều thập kỷ, thậm chí hàng trăm năm. Nhưng tất cả các hình thức thu nhập cuối cùng sẽ cạn kiệt vì một số lý do nào đó.
Thu nhập thụ động không có nghĩa là thu nhập được an toàn 100%. Như nữa văn sĩ Helen Keller đã viết, “An toàn hoàn toàn là một sự mê tín.” Một số hình thức thu nhập an toàn hơn những hình thức khác, nhưng tất cả luôn có những yếu tố rủi ro. Đây là một trong những lý do chúng ta nên tạo ra nhiều nguồn thu nhập, vì vậy bạn có thể giảm nguy cơ thất bại cùng một lúc.
Thu nhập thụ động không có nghĩa là hoàn toàn tự động và không cần bảo trì. Đối với bất kỳ nguồn thu nhập nào, bạn phải cần một số công sức để duy trì nó, không nhiều thì ít. Đối với thu nhập thụ động, bạn có thể dễ dàng thực hiện, như chỉ cần kiểm tra thư của bạn và gửi séc. Đôi khi, các yếu tố ập đến như lỗi chuyển tiền, trộm cắp, phá hoại…sẽ khiến bạn đổ không ít mồ hôi. Bạn cũng phải tự báo cáo thu nhập này và đóng thuế.
Thu nhập thụ động thực sự là một loạt các khả năng. Một số nguồn thu nhập rất thụ động. Nếu bạn không thực sự duy trì chúng trong nhiều năm, thu nhập của bạn sẽ tiếp tục tăng lên. Tiền bản quyền âm nhạc là một ví dụ. Bạn tôi, một nhạc sĩ có bài Hit thịnh hành vào năm 2007 cho ca sĩ Lý Hải đến bây giờ vẫn định kỳ 3 tháng một lần, bất kể anh ấy làm gì hoặc không làm gì, Cục Bản quyền tác giả vẫn chứng nhận và mọi người vẫn tiếp tục nghe bài hát đó. Hiện tại anh ấy hầu như không còn hoạt động trong nghề nữa, các bài nhạc của anh vẫn có thể tiếp tục được nghe trực tuyến và trong các tiệm Karaoke, LiveShow… Tất cả những gì anh cần làm là đến trụ sở tại đường Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3 để nhận. Anh không phải xử lý đơn đặt hàng, tương tác với khách hàng hoặc thực hiện bất kỳ hoạt động tiếp thị liên tục nào.
Có một nguồn thu nhập khác gọi là bán thụ động. Mặc dù không phải làm công ăn lương, bạn có thể cần phải làm một số công việc để duy trì loại thu nhập này. Ví dụ, nếu bạn sở hữu (Hoặc đi thuê) một ngôi nhà và cho thuê lại, bạn có thể kiếm thu nhập bằng cách nhận tiền thuê nhà từ khách trọ.Nhưng bạn phải cần đầu tư thời gian, sức lực và tiền bạc để bảo trì tài sản, tìm người thuê mới khi căn nhà bị bỏ trống và xử lý các khoản chi phí mặt bằng (nếu đi thuê), vay thế chấp, thanh toán bảo hiểm và thuế tài sản v.v… Nếu người thuê nhà của bạn sử đụng sai mục đích hoặc làm việc bất hợp pháp, bạn có thể cần phải làm nhiều việc hơn. Bạn cũng có thể ủy thác hầu hết công việc này cho người khác, nhưng bạn phải có đối tác kinh doanh hoặc người quản lý uy tín và có năng lực.
Thu nhập thụ động không có nghĩa phù hợp với tất cả mọi người. Nếu không có những người làm việc chủ động, thì lấy ai có thể giúp bạn kiếm thu nhập thụ động. Bạn cũng có thể sử dụng công nghệ để làm nhiều việc cho mình. Mức độ thụ động phụ thuộc vào quan điểm mỗi người. Thu nhập thụ động của một người là thu nhập chủ động của người khác.
Tôi cũng muốn phân biệt thu nhập thụ động với những gì tôi gọi là thu nhập ăn bám. Ăn bám là thu nhập mà một người cố gắng kiếm được khi không chịu nỗ lực chân chính. Đây là một thái độ không mục đích, không muốn làm gì cả. Ý tưởng là tìm cách kiếm tiền từ mọi người hoặc nền kinh tế mà không mang lại bất kỳ giá trị ý nghĩa nào. Có thể tạo ra nguồn thu lớn bằng cách này vì xã hội luôn chứa nhiều yếu tố tiêu cực. Và đây không phải là phương pháp tôi khuyên dùng. Cá nhân tôi thấy một số hình thức thu nhập thụ động cung cấp nhiều giá trị hơn những hình thức thu nhập thụ động khác.
Trong loạt bài viết này, tôi dự định sẽ nói về việc kiếm thu nhập thụ động theo cách tạo ra giá trị tốt hơn cho người khác. Về lâu dài, điều này bền vững hơn và tốt hơn cho tất cả mọi người. May mắn thay, có nhiều cách để tạo ra giá trị. Nói cách khác, đây không phải là một Game dành cho người lười biếng.
Loạt bài này cũng không phù hợp với những người tuyệt vọng “Tôi cần kiếm 10 triệu đồng vào thứ Ba tới để trả tiền thuê nhà.” Tạo ra một nguồn thu nhập thụ động là quá trình lao động. Bạn có thể tự huyễn hoặc, viện dẫn luật hấp dẫn và cầu nguyện với Thượng Đế…để mau trúng số. Nhưng nếu bạn muốn biến thu nhập thụ động thành hiện thực, bạn phải thực sự làm việc. Tạo ra một dòng thu nhập thụ động là một nỗ lực rất nhiều, không hề dễ dàng chút nào. Bạn phải làm việc trước, sau đó bạn mới có thể tận hưởng thành quả.